Çocuklara kitap okumayı, okurken De ve Do’yu izlemeyi, arada bir onlarsız bile yeniden sayfaları karıştırmayı, ve güzel bulduklarımı arkadaşlarıma anlatmayı çok seviyorum. Aşağıdaki yazıyı çocuklar 3 yaşında iken yazmıştım, yani 2008 yılında. Sonra elbette dağarcığımız genişledi. Onları da ilk fırsatta paylaşacağım…

Kitapları Sever misiniz? (ikizanneleri‘ndeki köşemden)

Biz kitapları çok seviyoruz. Henüz De ve Do bebekken tanıştık çocuk kitapları ile, aşkımız büyüyerek devam ediyor. Artık şanslı bir dönemde çocuklarımız. Çünkü harika öyküleri, içinde kaybolunası büyüde resimleri ile nefis kitaplar var piyasada. Türkçe çeviriler çok yaygın. Her yaş aralığına uygun seçenekler var. Gelin sizi de katalım bu gökkuşağı tadındaki dünyaya…

Doğumlarından bu yana onlarca kitabımız oldu. Hediye edilenler, beğenilenler, beğenilmeyenler vs derken yüze yaklaşmıştır sayıları. Kimileri zamanı dolmadan sizlere ömür oldu, bunu da itiraf etmeliyim. Kemirildiler, bazen yırtıldılar, mümkünse sevgi ile geri yapıştırıldılar ama hep vazgeçilmez arkadaşımız oldular.

İlk kitaplarımız bezden. Topu topu üç yaprak. Her sayfada bir hayvan suratı, sevimli mi sevimli. Bize gülümsüyor. En arkada ise bir ayna. Bebeklik döneminin en büyük eğlencelerinden birisi idi o aynaya bakıp gülümsemek. Ardından gelen bir hayvanlar kitabımız oldu. Her sayfasında bir hayvan. Kiminin kuyruğu ipten, kimininin kulakları fışır fışır bir kumaştan. Çok sevdi De ve Do bu kitabı. Bebeklik döneminin en renkli kitabı buydu sanırım. Bez kitaplara muhakkak yer vermeli anneler evlerinde. Bırakın bol bol ellesin bebekler. Yalasınlar, çekiştirsinler, artık canları ne isterse. Bunun bir kitap olduğunu elbette bilmiyorlar ama dokunmayı, sayfa çevirmeyi, farklı görsellikleri bir arada algılamayı kaydediyorlar zihinlerine.

Daha sonra karton kapaklı, kalın ve az sayfalı kitaplar geldi. Bunlar da genelde dokunmatik oluyor. Az sayıda sayfası var ve kolayca çeviriyor küçük çocuklar. Türk yazarların elinden çıkan örneklerle çok karşılaşmadım doğrusu ama iyi çeviriler var. 1-2 yaş arasında De ve Do’nun elinden düşürmediklerini sıralayım burada: Pisi Kedi. İş Bankası Yayınları’ndan çıkan bu çeviri seri (Lara Jones) özellikle De’nin en yakın arkadaşıyıdı diyebilirim size. Net ve canlı renklerdeki resimler, kısacık ama anlamlı bir öykü, her sayfada dokunmaya teşvik eden tüyler, yün ipler, pofuduk kumaşlar… Hala bir nevi nostalji yaşıyor kızım ara ara kitaplıktan indirerek.

Remzi Kitabevi’nden çıkan birkaç kitap, bildiğimiz bazı masalların küçük çocuklara uyarlanmış basitlikte örnekleri: Üç Küçük Domuzcuk, Jack ve Sırık Fasulye, Ayakkabıcı ve Cinler, Kırmızı Başlıklı Kız gibi. Klasik masallar kimi zaman annece sadeleştirilmeye ihtiyaç duyuyor biliyorsunuz. İşte bu örneklerde buna gerek kalmıyor.
İş Bankası Yayınları’ndan Küçük Baykuş Yüzmeye Gidiyor, Hadi Uyu Küçük Kuş. Her iki kitap da beni bile büyüleyen bir çeviri diline ve nefis resimlere sahip. 3-4 sayfalık küçücük öykülere sahip ama ara ara hala okuyoruz desem?

İngilizce bir örnek. Bu da Do’nun favorisi idi aylarca. Masmavi kapağının bunda payı olabilir elbette. Ama çok sevdik, ailecek: This Is Not My Dragon (Bu Benim Ejderham Değil). Çok az yazı içeriyor. Bir öyküsü yok. Ama kimi sıfatları anlatmak ve dokunarak hissetmesini sağlamak için seçilecek en yaratıcı örneklerden birisi.

Doğan Egmont Yayıncılık’tan İlk Kitabım. 4’lü bir seri. İlk Sözcükler, Renkler, Hayvanlar ve bir de Makineler yanılmıyorsam. Kelimeler dünyası ile tanıştırmak için iyi bir seçenek.
Hollandalı meşhur bir yazarın Türkçeleştirilen kitaplarından Miffy. Çok net çizilmiş bir karaktere sahip. Miffy yaklaşık 3 yaşlarında bir tavşan. Amcası ile uçağa biniyor, babası ile hayvanat bahçesine gidiyor (dönüşte uyuyakalıyor), nesnelerin arkasında saklanan hayvanları buluyor… Hollandalı bir arkadaşım bana ta oradan türkçelerini yollamıştı, neredeyse her dile çevrilmiş.

İkinci yaşımızla beraber kalın ve az sayfalı kitaplardan bir sonraki aşamaya geçti De ve Do. Çünkü artık kitapların nasıl korunacağını öğrenmeye başlamışlardı. Kızım zaten neredeyse hiç zarar vermedi diyebilirim ama Do’nun bunu öğrenmesi biraz zaman aldı. Bebekliklerinde taksitle aldığım ve heyecanla onlarla tanıştırmayı beklediğim Poldi de işte tam bu zamanda yerini aldı raflarımızda. Biraz pahalı bir yatırımdı belki ama o kadar doğru bir iş yapmışım ki. Poldi bir korkuluk. Üç tane kuş arkadaşı var ve tüm dünyayı geziyor onlarla. Her gittiği yerde bir başka öykü karşılıyor bizleri. Çocuklar uzak ülkelerin varlığını, renkleri, boyutları, hareket biçimlerini, zaman kavramını, farklı tat ve dokuların varlığını dinliyorlar bu masallarda. Poldi “anne ile sıcak dakikalar” kitabımız, “uyku öncesi” kitabımız oldu. İşten eve döndüğümde o akşam için seçtiğimiz Poldilerimiz oldu hep. Hala da öyle. A bu arada yapbozu, masal cdleri, eşini-bul kartları da var, kitaplarla birlikte geliyor. 

Tübitak’ın Erken Çocukluk Serisi 2, 2.5 yaşını geçen tüm çocukların başucu kitapları arasında olmalı bence: Dinozor, Deniz Kıyısında, Kültürlü Kurt, Kelebek, Yavru Kuş, Yağmurlu Bir Gün, Karlı Bir Gün… Doğayı ve hayvanları anlatan masalsı kitaplar. Çevirileri çok başarılı, resimleri inanılmaz güzel.

Bunun dışında yazacaklarım farklı yayınevlerinden. Kitapçıları gezerek, biraz sayfalarına bakarak edinilecek öyle çok kitap var ki. Aklımda kalanlardan bir seçme yapacak olursam, işte bizim sevdiklerimiz:

Çeviriler: Kapri Kralı, Koş Balkabağım Koş, Minik, Akıllı Tilki’nin Masalı, Elmer ve Kelebek, Elmer ve Hipopotamlar, Süslü Püslü Prenses, Dağınık Saçlı İdil, Piretorbası.

Türk yazarlardan örnekler: Köstebek Kuki, Beş Çocuk Beş İstanbul (her iki kitabın da yazı ve resimleri Betül Sayın’a ait, Türk yazar-çizerler arasında bence kitapları takip edilecek bir isim) Boğaz’daki Bebek, Deniz Masalı. 

Aslında okumayı öğrenen çocuklar için hazırlanmış bir seriden de bahsedeceğim. Yazarı Fatih Erdoğan (Bulut Yayıncılık). Ufak ve ince sayfalı kitaplar ama o kadar naif ve içten bir dili var ki küçük çocuklar da çok seviyor. Henüz rastlamadıysanız bir bakın derim. De ve Do bu seriyi gittikleri her yere götürüyor, şiirsi dilini ezbere biliyor ve kendi başlarına, kendi hayal güçleri ile okuyorlar bazen: Ablam Bana Dil Çıkardı, Canavar Bana Gırr Yaptı, Beş Beyaz Benekli Baykuş Bana Bakıyor, Beş Beyaz Benekli Baykuş Geri Döndü, Dedem Neden Güldü? Pabucumun Bağı Çözüldü ve diğerleri.

2 yaş sonrasına ait belki de en heyecan verici kitaplarla kapanışı yapalım: Ali Mitgutsch ve onun yazısız, resimli kitapları. Türkiye’de henüz basılmamış sanırım, ben görmedim. Ama ne yapıp edip edinmeli. Her sayfada onlarca değişik karakter, onlarca değişik eylem var. Kentteki anları resmediyor daha çok; parkta, sokakta, hayvanat bahcesinde, apartmanların içinde, inşaat alanında, limanda vb. Bir yandan 16. yy ressamlarından Brugel’in tablolarını andırıyor, bir yandan da sinemayı. De ve Do büyülenmiş bir şekilde bakıyor bu sayfalara, uzun uzun anlatıyor, konuşuyorlar; her bakışta yepyeni şeyleri fark ederek.

Çok uzun anlattım, değil mi? Ama kitaptan daha özel bir oyun arkadaşı düşünemediğimden, en az De ve Do kadar iyi vakit geçirdiğimden sanırım. Hepinize renkli ve masalsı kitap saatleri diliyorum.